In België werken 16,9% van de mensen deeltijds volgens de OESO, wat zeer dicht bij het gemiddelde van de ontwikkelde landen ligt. Uit de statistieken blijkt dat een groot aantal van de mensen die deeltijds werken vrouwen zijn.
De traditionele genderstereotypen zijn in 2021 zeker nog niet verdwenen: de Nationale Bank heeft de gevolgen van de gezondheidscrisis geanalyseerd en wijst erop dat het nog steeds overwegend vrouwen zijn die hun arbeidstijd verminderen of loopbaanonderbreking nemen om voor kinderen te zorgen. Ook wordt erop gewezen dat de crisis door het coronavirus dit gebrek aan evenwicht in de rolverdeling heeft versterkt.
Dit impliceert dat er nog steeds ongelijkheden bestaan voor vrouwen die gemakkelijker voor deeltijds werk kiezen, maar ook voor mannen voor wie deze keuze niet goed kan uitkomen, vooral als deze verband houdt met gezinsredenen. De federale regering heeft een stap gezet om de gelijkheid tussen ouders te bevorderen door het vaderschapsverlof vanaf 2023 uit te breiden tot 20 dagen. Meer algemeen kunnen keuzes voor voltijds- of deeltijds werk invloed hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven, maar ook op het inkomen of op het pensioenbedrag.
Trends in de samenleving
Statbel, het federale bureau voor statistiek, stelt dat in 2020 42,5% van de vrouwen en 11,8% van de mannen deeltijds werkten in de privésector. Dit betekent dat deeltijds werk bijna vier keer zo vaak voorkomt bij vrouwelijke werknemers. Statbel geeft ook aan dat 4/5de werken de meest populaire deeltijdse werkregeling is onder werknemers.
Ook het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM, cijfers 2021) komt tot een aantal interessante conclusies:
- Het frequente deeltijds werk van vrouwen is veruit de belangrijkste factor in de loonkloof
- 16,5% van de vrouwen en mannen die in deeltijds werken, geeft aan dat hun baan niet op voltijdse basis wordt aangeboden. Dit is dus onvrijwillig deeltijds werk
- Voor 45% van de vrouwen en 28% van de mannen die deeltijds werken, is de combinatie met het gezinsleven de belangrijkste reden om deeltijds te werken.
En in de publieke sector?
In de publieke sector constateert het Instituut dat – als er rekening wordt gehouden met de werkelijke arbeidstijd – de loonkloof tussen vrouwen en mannen 5,2% bedraagt, tegenover 12,7% in de privé-sector. De loonkloof verschilt ook sterk naargelang het functieniveau. De website van het infocenter van de FOD Beleid en Ondersteuning (BOSA) geeft specifiek voor de federale administratie aan dat er in 2020 64.993 fysieke personen tewerkgesteld waren tegenover 59.539 voltijdse equivalenten. Dit verschil laat zien dat deeltijds werk ook op federaal niveau gebruikelijk is. Er dient opgemerkt te worden dat de federale overheid de aanpassing van de arbeidstijd voor gehandicapten als statutaire stagiairs toestaat, wat een goede praktijk is.
Conclusie
Ondanks de gewoonten die soms in de maatschappij verankerd zijn en verband houden met het geslacht, moet iedereen zich kunnen informeren over de mogelijkheden om de arbeidstijd aan te passen en weloverwogen keuzes te maken. Laat je informeren en durf erover te praten, welk geslacht je ook hebt!
Oproep voor getuigen
Ben je een (mannelijke) federale ambtenaar die deeltijds werkt om gezinsredenen of om andere redenen? Wil je online getuigen en ben je bereid om je getuigenis te laten publiceren door ons met een foto of een korte video van jezelf waarin je jouw situatie jouw keuze uitlegt? Er zijn twee mogelijkheden voor jouw getuigenis: uitzenden op de kanalen van de FOD BOSA en/of op die van het kabinet van de minister van Ambtenarenzaken, Petra De Sutter.
Steun ons om de clichés de wereld uit te helpen en neem vóór 30 juli 2021 contact op met diversity@bosa.fgov.be.
Meer info
- Over de mogelijkheden om deeltijds te werken als vader, moeder of ouder in de Gids ‘Federaal ambtenaar en ouder’.
- Over de verlenging van het geboorteverlof voor statutaire en contractuele ambtenaren in 2021 en 2023.
- Over de mogelijkheden met betrekking tot deeltijds werk of loopbaanonderbreking voor federale ambtenaren, onafhankelijk van het ouderschap.
- Over de evolutie van het federale personeelsbestand in voltijdsequivalenten per geslacht voor de laatste jaren, in het verslag op Fedweb of op de website van het Infocenter
- Over de mogelijkheid om een wettelijke deeltijdse statutaire stage te doen wegens een handicap.