Omstandigheidsverlof

Voor het omstandigheidsverlof wordt:

(*) het huwelijk gelijkgesteld met het afleggen van een verklaring van wettelijke samenwoning door twee personen van verschillend of gelijk geslacht die samenleven als koppel.

(**) de echtgenoot van het personeelslid gelijkgesteld met de persoon, van verschillend of gelijk geslacht, met wie de ambtenaar samenleeft als koppel op dezelfde woonplaats (feitelijke samenwoning).

(***) de echtgenote van het personeelslid gelijkgesteld met  de persoon, van verschillend of gelijk geslacht, met wie de ambtenaar samenleeft als koppel op dezelfde woonplaats (feitelijke samenwoning).

Soorten omstandigheidsverlof

• Huwelijk
• Geboorteverlof of omstandigheidsverlof
• Overlijden
• Verandering van standplaats
• Priesterwijding of intrede in het klooster
• Plechtige communie en feest vrijzinnige jeugd
• Getuige
• Voorzitter, bijzitter, secretaris van een stembureau of een opnemingsbureau

 

Huwelijk

Je krijgt

• voor je eigen huwelijk (*): 4 werkdagen
• voor het huwelijk (*) van je kind of dat van je echtgeno(o)t(e) (**) (***): 2 werkdagen
• voor het huwelijk (*) van een broer, zuster, schoonbroer, schoonzuster, vader, moeder, schoonvader, schoonmoeder, stiefvader, stiefmoeder of kleinkind van jou of van je echtgeno(o)t(e) (**) (***): 1 werkdag. Dit  geldt ook voor het huwelijk van een stiefbroer of –zus want door het huwelijk van de ouders worden de respectievelijke kinderen beschouwd als broers en zussen.

Artikel 15 van het koninklijk besluit van 19 november 1998 toegestaan aan de personeelsleden van de rijksbesturen voorziet bovendien geen beperkingen rond de toekenning van het aantal omstandigheidsverloven per jaar of geen beperkingen van het aantal omstandigheidsverloven per ambtenaar. Zo zal een ambtenaar die meerdere malen huwt telkens recht hebben op een omstandigheidsverlof en zal een ambtenaar die eerst een akte van wettelijke samenwoning laat registreren en later huwt met dezelfde partner eveneens recht hebben op twee keer een omstandigheidsverlof.

 

Geboorteverlof of omstandigheidsverlof

Als statutair of stagiair krijg je voor de bevalling van je echtgenote (***)  een omstandigheidsverlof van

• 15 werkdagen 
• 20 werkdagen vanaf 1.01.2023

Voor de vaststelling van het aantal verlofdagen wordt gekeken naar de bevallingsdatum: als de echtgenote van een personeelslid bevalt tussen 1 januari 2021 en 31 december 2022, dan heeft het personeelslid recht op 15 verlofdagen.

Contractuelen kunnen kiezen tussen het omstandigheidsverlof (openbare sector) en het geboorteverlof (privésector). De regeling van de privésector geeft recht op een geboorteverlof van 15 dagen of 20 dagen vanaf 1 januari 2023: drie dagen vallen ten laste van de staat, de resterende dagen worden betaald door het ziekenfonds (aan 82% van het begrensd loon). Je kan dat verlof splitsen in dagen, maar je moet het wel opnemen binnen de 4 maanden na de geboorte. Er moet een band (vb. door erkenning) zijn tussen baby en de vader, onder hetzelfde dak wonen is geen vereiste. Ook contractuele 'meemoeders' hebben recht op geboorteverlof. Dit op 2 voorwaarden:

• er mag maar een wettelijke afstammingsband bestaan ten aanzien van één persoon, d.i. de moeder. Is er ook sprake van een wettelijke afstammingsband met de vader,  dan komt dit verlof enkel toe aan de wettelijke vader.
• er moet een bewijs van partnerschap zijn van de meemoeder met de moeder. (huwelijksakte, een bewijs van wettelijke samenwoning of door een uittreksel uit het bevolkingsregister waaruit de inschrijving op hetzelfde adres blijkt gedurende minstens drie onafgebroken jaren voorafgaand aan de geboorte.)

Als de 'meemoeder' het betrokken kind later adopteert, wordt het geboorteverlof in mindering gebracht van het adoptieverlof. (adoptieverlof geregeld door artikel 30ter van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten).

Het omstandigheidsverlof wordt niet verdubbeld bij de geboorte (of de plechtige communie) van een tweeling aangezien het verlof niet wordt toegestaan op basis van het aantal kinderen, maar wel op basis van de gebeurtenis of de omstandigheid, de geboorte (of de plechtige communie).

Overlijden

Echtgenoten(**)(***) 

Je krijgt voor het overlijden van je echtgeno(o)t(e): 10 werkdagen (1), waarvan drie werkdagen te nemen in de periode die start op de dag van het overlijden en eindigt op de dag van de begrafenis en zeven werkdagen vrij te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden. Er kan van beide perioden waarin deze werkdagen moeten opgenomen worden, afgeweken worden op je vraag mits een akkoord van je werkgever. 

Kinderen 

Je krijgt:

• voor het overlijden van je natuurlijk kind of je adoptiekind of dat van je echtgeno(o)t(e): 10 werkdagen (1), waarvan drie werkdagen te nemen in de periode die start op de dag van het overlijden en eindigt op de dag van de begrafenis en zeven werkdagen vrij te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden. Er kan van beide perioden waarin deze werkdagen moeten opgenomen worden, afgeweken worden op je vraag mits een akkoord van je werkgever.
• Voor het overlijden van je pleegkind of dat van je echtgeno(o)t(e) in het kader van kortdurende pleegzorg op het moment van het overlijden: 1 werkdag  
• voor het overlijden van je pleegkind in het kader van langdurige pleegzorg op het moment van het overlijden of in het verleden of dat van je echtgeno(o)t(e): 10 werkdagen (1), waarvan drie werkdagen te nemen in de periode die start op de dag van het overlijden en eindigt op de dag van de begrafenis en zeven werkdagen vrij te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden. Er kan van de beide perioden waarin deze werkdagen moeten opgenomen worden, afgeweken worden op je vraag mits een akkoord van je werkgever. 

Ouders 

Je krijgt

• Voor het overlijden van je vader, je moeder, je schoonvader, je stiefvader, je schoonmoeder, je stiefmoeder, je schoondochter, je schoonzoon of deze van diens echtgeno(o)t(e): vier werkdagen waarvan drie werkdagen te nemen in de periode die start op de dag van het overlijden en eindigt de dag van de begrafenis en één werkdag vrij te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden. Er kan van de beide perioden waarin deze werkdagen moeten opgenomen worden, afgeweken worden op je vraag mits een akkoord van de werkgever. 
• Voor het overlijden je pleegvader of je pleegmoeder in het kader van langdurige pleegzorg op het moment van het overlijden: vier werkdagen waarvan drie werkdagen te nemen in de periode die start op de dag van het overlijden en eindigt de dag van de begrafenis en één werk dag vrij te kiezen binnen het jaar na de dag van het overlijden. Er kan van de beide perioden waarin deze werkdagen moeten opgenomen worden, afgeweken worden op je vraag mits een akkoord van de werkgever. 
• voor het overlijden van een bloed- of aanverwant met wie je onder hetzelfde dak woont in om het even welke graad van jou of van je echtgeno(o)t(e) (**) (***): 2 werkdagen
• voor het overlijden van een bloed- of aanverwant in de tweede of derde graad van jou of van je echtgeno(o)t(e) (**) (***)met wie je niet onder hetzelfde dak woont: 1 werkdag 

(1) Het omstandigheidsverlof wordt vanaf de vijfde dag in mindering gebracht op het ziektekapitaal als je als statutair:

• aansluitend op het omstandigheidsverlof in verlof wegens ziekte of ongeval bent  
• EN de vijfde dag omstandigheidsverlof aansluit op de vierde dag.  

Deze vermindering van het ziektekapitaal is niet van toepassing als je aansluitend op het omstandigheidsverlof een verlof nwegens een beroepsziekte, een arbeidsongeval of een ongeval naar of van het werk hebt.  

Verandering van standplaats

Voor een verandering van standplaats opgelegd in het belang van de dienst, wanneer de verplaatsing een bijdrage van de staat in de verhuiskosten meebrengt krijg je 2 werkdagen.
 

Priesterwijding of intrede in het klooster

Voor een priesterwijding of intrede in het klooster (of elke andere gelijkaardige gebeurtenis van een andere erkende religie) van je kind of van dat van je echtgeno(o)t(e) (**)  (***) krijg je 1 werkdag.
 

Plechtige communie en feest vrijzinnige jeugd

Je krijgt

• voor een plechtige communie (of elke andere gelijkaardige gebeurtenis van een andere erkende religie) van je kind of van dat van je echtgeno(o)t(e) (**) (***): 1 werkdag
• voor een deelname van je kind of dat van je echtgeno(o)t(e) (**) (***) aan het feest van de vrijzinnige jeugd: 1 werkdag. Het gaat hier om een initiatief dat uitgaat van een vrijzinnige vereniging, die ook een attest zal kunnen afleveren.

​Het omstandigheidsverlof wordt niet verdubbeld bij de plechtige communie (of de geboorte) van een tweeling aangezien het verlof niet wordt toegestaan op basis van het aantal kinderen, maar wel op basis van de gebeurtenis of de omstandigheid, de plechtige communie (of de geboorte).

Je krijgt geen omstandigheidsverlof als het kind:

• zijn eerste communie doet of elke gelijkaardige gebeurtenis in een andere religie
• of het lentefeest viert.

Getuige

Als je opgeroepen wordt als getuige voor een rechtscollege of op aanmaning van een rechtscollege persoonlijk moet verschijnen krijg je omstandigheidsverlof voor de nodige duur.
 

Voorzitter, bijzitter, secretaris van een stembureau of een opnemingsbureau

Je hebt recht op omstandigheidsverlof voor de nodige tijd met een maximum van twee werkdagen als je voorzitter, bijzitter of secretaris van een stembureau of een opnemingsbureau bent,

Dit verlof kan alleen in deze omstandigheden worden opgenomen:

• een dag omstandigheidsverlof op zondag, de dag van de verkiezingen als je volgens je werktijdregeling op diezelfde dag moet werken
• een dag omstandigheidsverlof op de maandag volgend op de verkiezingen, als dat bureau na middernacht (van zondag op maandag) heeft doorgewerkt.

De regeling om een bijkomende dienstvrijstelling te verlenen als je afziet van het presentiegeld, is niet langer van toepassing.

 

Gevolgen

Contractuelen

• Recht op wedde: alle omstandigheidsverloven zijn volledig bezoldigd, met uitzondering van het geboorteverlof waarvan enkel de drie eerste dagen volledig door de werkgever betaald worden, de resterende dagen worden betaald door het ziekenfonds (aan 82% van het begrensd loon).
• Recht op weddeverhoging: ja
• Vermindering jaarlijks vakantieverlof : neen

Statutairen, stagiairs en mandaathouders

• Administratieve stand : dienstactiviteit
• Recht op wedde: ja
• Vermindering ziektekrediet: neen
• Vermindering jaarlijks vakantieverlof : neen

Meer info

• Sociale verloven
• Loopbaanonderbreking
• Moederschap
• Kinderbijslag