Doelstellingen
De federale overheid heeft als doelstelling een personeelsbeleid te voeren dat is aangepast aan haar evolutie.
Een van de middelen om dit te bereiken is het competentiemanagement, dat toelaat duidelijk te preciseren welke competenties nodig zijn om de verschillende functies binnen de federale overheid uit te voeren, alsook de manier waarop deze competenties kunnen toegepast en ontwikkeld worden door de medewerkers.
Competentiemanagement vormt bijgevolg de basis voor de processen zoals rekrutering en selectie, integratie van nieuwe medewerkers, evaluatiecycli, kennismanagement, ... Deze ondersteunen de ontwikkeling van de organisatie en de individuen gedurende heel hun loopbaan.
Je vindt meer informatie over de verschillende processen op Fedweb:
- Rekrutering en selectie
- Integratie en stage
- Evaluatiecycli
- Loopbaanbegeleiding
- Opleiding en ontwikkeling
- Kennismanagement
Het competentiemanagement brengt een meerwaarde zowel voor de medewerker als voor de organisatie of de chef en dit, op meerdere vlakken:
- Voor de organisatie:
- Bijdragen tot het bepalen van de ontwikkelingsstrategie binnen de organisatie (bv.: budget, …)
- De competenties voor de gehele organisatie valoriseren
- Anticiperen op de evoluties
- ...
- Voor de chef:
- Duidelijk communiceren wat hij van zijn medewerkers verwacht
- Bijdragen tot het bepalen van de ontwikkelingsaspecten voor de teams
- Een globaal beeld hebben van zijn team of dienst
- Anticiperen op andere processen (rekrutering, opleiding, kennisoverdracht, …)
- Zorgen voor een goede taakverdeling
- Anticiperen op de evoluties
- ...
- Voor de medewerker:
- Duidelijk weten wat verwacht wordt en zich situeren ten opzichte van zijn functie
- Objectiever geëvalueerd worden
- Een persoonlijk ontwikkelingsplan hebben dat gebaseerd is op de te ontwikkelen prioritaire competenties en dat dus relevanter is
- Evolueren in zijn loopbaan binnen zijn functie of binnen een andere functie
- Zich aanpassen aan de evoluties van de dienst en de organisatie
- Zijn welzijn verbeteren
- …
Het specifiek competentiemodel
Het competentiemodel van de federale overheid is het "5+1"-model, dat bestaat uit 5 groepen generieke competenties ("5") en de technische expertise ("+1").
1. Generieke competenties
De generieke competenties zijn in vijf groepen ingedeeld.
Op de competentiekaarten worden ze op een didactische manier voorgesteld.
2. Technische expertise
De technische competenties vertegenwoordigen alle theoretische en/of praktische kennis die nodig en voldoende zijn om een functie uit te oefenen. Ze stellen de '+1' voor in het competentiemodel '5+1'. De technische expertise is gestructureerd in twee grote rubrieken: Beroep en Ondersteuning.
Binnen de rubriek Beroep zijn de technische competenties gegroepeerd die betrekking hebben op de reglementering, de vaardigheden, de methodologie en de context.
Binnen de rubriek Ondersteuning zijn de technische competenties gegroepeerd die betrekking hebben op de kantoortoepassingen, software, materiaal, talen en schriftelijke en mondelinge communicatietechnieken.
De competentieprofielen
1. De generieke competentieprofielen
De generieke competenties die nodig zijn om een functie uit te oefenen zijn opgelijst in een competentieprofiel, dat opgesteld wordt per overheersende rol (ondersteuning/expert – leidinggevende - projectleider), per niveau en - voor het niveau A - per klasse.
De federale overheid koos als werkgever voor vijf kerncompetenties, die in elk profiel terugkeren:
- in team werken,
- servicegericht handelen,
- betrouwbaarheid tonen,
- zichzelf ontwikkelen,
- objectieven behalen.
In het totaal werden 130 standaard competentieprofielen opgemaakt en opgenomen in de definities van de verschillende functiefamilies.
Daarnaast bestaat een rooster van generieke competentieprofielen dat een volledig beeld geeft van alle mogelijke profielen en een boek dat, onder de vorm van tabellen, een helder overzicht biedt van de geselecteerde competenties voor de 29 basisprofielen in het rooster en hun marges.
Dit rooster van profielen is gelinkt aan de functiefamilies en ondersteunt de federale organisaties bij de voorbereiding van hun eigen functiecartografie. In afwachting van de wijziging van de reglementering mag momenteel geen enkel profiel ‘expert/support' met een beperkt leidinggevende rol gebruikt en toegewezen worden aan federale medewerkers, ongeacht niveau of klasse.
Ook voor de wetenschappelijke instellingen is er een rooster van generieke competentieprofielen en een boek ter beschikking.
2. De technische competentieprofielen
Ondersteuning voor de implementatie
- De handleidingen Functiebeschrijvingen en competentieprofielen (generiek en technisch) bij de federale overheid helpen bij de ontwikkeling en het beheer van de functiebeschrijvingen en van de generieke en technische competentieprofielen.
- Crescendo: het gebruiksvriendelijk informaticatool dat hulp biedt bij het beheer van uw functiebeschrijvingen, competentiemangement en evaluatie: https://www.crescendo.belgium.be/. Meer info bij de P&O-dienst van uw organisatie.
- De e-learningopleiding ‘Het competentiemodel van de federale overheid‘ werd in juni 2018 herzien. Dankzij deze opleiding krijgen HR-experts meer inzicht in het nut van competentiemanagement voor de HR-processen, en kunnen ze de nodige kennis opdoen om competentiemanagement en de bijhorende tools in hun job toe te passen.
Meer info
Als stafdienst P&O of personeelsdienst kan je met je vragen en begeleidingsaanvragen terecht op het volgende adres: cm@bosa.fgov.be.
Heb je vragen over competentiemanagement en je bent niet van een stafdienst P&O of personeelsdienst? Richt je dan met je vragen eerst tot je stafdienst P&O of personeelsdienst.